Fenoui-gros
Ferula communis
Apiaceae Umbelliferae
Àutri noum : Ferulo, Furulo, Ferlo.
Noms en français : Férule commune, Grande Férule.
Descripcioun :La ferulo es uno grando erbo que se vèi sus li bord d'autorouto, mai pas soulamen. La cambo èi boutisso, li brout de flour jauno s'estacon sus la tijo en zigue-zague que pòu faire fin qu'à 2 mètre. Li fru fan de 10 à 17 mm. Pèr la subsp. communis, presentado eici, soun bourda d'uno pichoto alo pourtado pèr uno partido pu minço.
Usanço :Dins d'ùni endré (Sardegno, Marrò), la cambo èi manjado à la braso. La fau bèn faire couire autramen èi empouisounanto. Li fedo que l'esbrouton podon agué d'emouragìo. La ferulo èi bèn couneigudo que servié pèr pica sus li pichot... e pulèu, alesti d'eisino, amoula li coutèu e atuba lou fiò.
Port : Grando erbo
Taio : 2,5 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Ferula
Famiho : Apiaceae
Famiho classico : Umbelliferae
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) enflourejado : 10 à 15 cm
Flourido : Printèms
Ivèr
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Febrié à mai
Liò : Ermas
- Autorouto
- Garrigo
- Roucas
Estànci : Termoumediterran à Mesoumediterran
Couroulougi : Estenoumediterrano
Ref. sc. : Ferula communis L., 1753
Coutèu(-de-Bizànci)
Gladiolus x byzantinus
Iridaceae
Àutri noum : Coutelas, Coutelo, Glaujòu, Glai, Coutelet.
Nom en français : Glaïeul de Byzance.
Descripcioun :Lou coutèu-de-Bizànci duerb à la primo si poulìdi flour dins li prado e ermas secarous de Prouvènço pas trop liuen de la mar. Es un bastard naturau entre Gladiolus italicus e Gladiolus dubius. A li coulour dóu premié e un pau la larjour dóu segound. D'efèt li tepalo d'en aut sus li coustat soun pu larg que li dóu coutèu d'Itàli. Peréu lis antèro soun pu courteto (fotò) e li grano un pau alado, mai pas tant que pèr Gladiolus dubius.
Usanço :Li coutèu coume la maje part dis Iridaceae soun empouisounant.
Port : Erbo
Taio : 0,6 à 1,5 m
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Geoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Gladiolus
Famiho : Iridaceae
Ordre : Aspargales
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 3 à 4 cm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 400 m
Aparado : Noun
Mars à mai
Liò : Prado
- Ermas
- Escoumbre e proche dis oustau
Estànci : Termoumediterran à Mesoumediterran
Couroulougi : Mediterrano-Atlantico
Ref. sc. : Gladiolus x byzantinus Mill., 1768
(= Gladiolus communis subsp. byzantinus (Mill.) Douin, 1931 )